Wanneer komt de sapstroom van een boom op gang, wanneer gaan bomen aan de slag ‘s ochtends, wanneer rusten ze, wanneer neemt hun stam het meest in omvang toe?

Een jaar lang werkten de kunstenaars van het collectief Anaïs Berck samen met drie Grove Dennen in drie natuurreservaten in Vlaanderen, met de intentie om bomenklokken te ontwerpen. Ze registreerden hun bewegingen aan de hand van sensoren die het uitzetten en inkrimpen van de stam meten, de CO2-opname, de luchttemperatuur en -vochtigheid en het zonlicht.

Ondanks het feit dat de drie bomen in gelijkaardige biotopen leven – de zand- en heidegrond van de Kalmthoutse heide, Nationaal Park Bosland en De Liereman – vertonen hun interne klokken grote verschillen. Hoeft dat te verbazen?

Inspiratie voor het project was de idee van criptime, een notie van tijd die ingeroepen wordt door mensen voor wie de normatieve tijd vaak niet voldoet aan hun behoeften. Een werkdag van 9u tot 17u, een route van A naar B die je volgens een algoritme in tien minuten te voet aflegt; maar ook levensgebeurtenissen die standaard plaats zouden vinden, zoals zelfstandig wonen, trouwen, kinderen krijgen.

Voor deze installatie creëerde Anaïs Berck daarom een kaart die alle gemeten observaties van één jaar integreert, samen met de maanstanden en seizoenen. Daarnaast toont een webapp ook de gedetailleerde data, voor wie interesse heeft om dieper in de metingen te duiken.
Tenslotte nam een boomgriffier de tijd om in communicatie te gaan met de bomen en stelde ze een dagboek samen. Het bestaat uit ongewone dagen, qua activiteit van de boom, weersomstandigheden of omdat een nieuw seizoen aanbrak. Via sms kan je een fragment van het dagboek opvragen – experimentele sms-literatuur!

De installatie loopt van Volle Maan op 7 oktober tot Volle Maan op 5 November – in Constant, De Liereman, Kalmthoutse Heide/De Vroente, Nationaal Park Bosland/Pijnven.
De kaart is te koop als kunstwerk bij de vier locaties aan 20€/stuk.

Belangrijke momenten:

• 5 oktober om 11u en 15u: pers- en toonmoment in Bosmuseum Pijnven in Hechtel-Eksel, vrij toegankelijk
• 7 oktober van 18u tot 21u: Opening Constant, Fortstraat 5, 1060 Brussel, vrij toegankelijk – we houden één minuut stilte voor de slachtoffers van de genocide in Gaza
• 12 oktober van 13u30 tot 16u: geleide wandeling in De Liereman olv An Mertens, online inschrijven
• 30 oktober van 18u tot 21u: workshop met de kunstenaars, Constant, Fortstraat 5, 1060 Brussel, vrij toegankelijk
• 2 november van 14u tot 16u: geleide wandeling in Kalmthoutse Heide olv An Mertens, vertrek aan De Vroente, inschrijven via anais@anaisberck.be

Documentatie van het onderzoek
Dit project is een werk van Anaïs Berck, een artistiek collectief van mensen, bomen en algoritmes:

• mensen die meewerken aan dit project: An Mertens (coördinatie/boomgriffier), Gijs de Heij & Doriane Timmermans (code/grafisch ontwerp – Open Source Publishing), Anne-Laure Buisson (datascientist), Aelyn Van Diest (bio-ingenieur/communicatie met de bomen)
• bomen die meewerken aan dit project: Grove Den Kalmthoutse Heide (51.3873841, 4.4339524), Grove Den De Liereman (51.331038, 5.038019), Grove Den Bosland (51.1631441, 5.3102481)
• algoritmes die meewerken aan dit project: Decentlab zonnesensor, Milesight & Sensecap CO2- & temperatuursensor; EMS Brno banddendrometers, puntdendrometer en weerstation Ugent (dr ir Kathy Steppe); django, leaflet, sqlite, D3 javascript module, Python programmeertaal, Pca, cluster analysis, skyfield, html, css.

Grote dank aan: boswachter Eddy Ulenaers, wetenschapster Marjel van den Boer, dr ir Kathy Steppe (Boslab/Nationaal Park Bosland), boomverzorger Sven Boets, schrijver en kunstenaar Achilles Cools, Kristof Sprengers, Carola Van Hove, Kris Van der Steen, Paulien Maes, Marian Mertens, Rose Govaerts, Karen Segers (team De Liereman), Peter Noben, Sofie Regniers, Jef De Winter zijn ploeg van boomverzorgers, Marc Vogels (team Kalmthoutse Heide).

Met de steun van: Vlaamse Overheid – Kunsten, Constant, De Vroente, Landschap De Liereman, Nationaal Park Bosland.