In residentie: Nazanin Fakoor

Hexeneinmaleins is een immersieve videoperformance-installatie over heksen en de vrouwelijke datakloof. Hexeneinmaleins is een videoperformance over heksen en de vrouwelijke datakloof.

Onzichtbaarheid, niet-verschijning en uitroeiing zijn centrale figuren waarrond het stuk is opgebouwd. Het zien van mannen als de menselijke standaard is fundamenteel voor de structuur van de menselijke samenleving en het grootste deel van de opgetekende menselijke geschiedenis is één grote gegevenskloof.

Voor het eerste deel van haar onderzoek naar het contrast tussen de beeldvorming van heksen en hoe heksenjachten daadwerkelijk plaatsvonden, heeft Nazanin Fakoor in een eerdere onderzoeksfase een video ontwikkeld over angst. Ze stelde mensen vragen als «Wat is een heks? » en «Waar ben je bang voor? » en creëerde een associatieve droomreeks uit de antwoorden die ze kreeg.

Dit materiaal wordt nu verder ontwikkeld tot een interactieve multichannel videoperformance waarin ze de onzichtbaarheid en het doelbewust uitroeien van vrouwen onderzoekt.

Dit onderzoek begon met vragen over de relatie tussen onze collectieve verbeelding van heksen en de historische gebeurtenissen en hoe onze moderne samenleving wordt gevormd door de periode van heksenjachten.

De fysieke bestraling van de vrouw die de heksenjachten presenteren, gaat door in onze huidige tijd met de onzichtbaarheid van de vrouw. De gegevens – zogenaamd objectief – die ons leven steeds meer beheersen, worden vertekend door deze vooringenomenheid die het gevolg is van de opvatting van de mensheid als bijna uitsluitend mannelijk.

In een wereld die steeds meer afhankelijk is van en gedomineerd wordt door data, blijft de vrouw ‘de ander’ (in termen van de beroemde analyses van Simone de Beauvoir). Kunstmatige intelligentie die artsen helpt bij het stellen van diagnoses of het voeren van interviews met potentiële sollicitanten is al gebruikelijk. Maar AI’s zijn getraind op gegevens die zijn gevuld met gegevenshiaten.

En dus wordt de helft van de bevolking onzichtbaar gehouden terwijl cijfers, technologie en algoritmen vrouwelijke gegevens blijven bedekken. Dit heeft belangrijke gevolgen als vrouwen door deze wereld navigeren die is gebaseerd op mannelijke gegevens. Het beïnvloedt onze dagelijkse ervaringen van het openbaar vervoer tot de politiek, de werkplek en de dokterspraktijk.

In de installatie luisteren we naar een gesprek over vrouwelijke crashtestdummies en onopgemerkte hartaanvallen, verweven met fragmenten uit emblematische heksenscènes in klassieke literatuur als Shakespeares Macbeth en Goethes Faust.

De titel van het project verwijst naar een fragment uit de heksenscène in Faust van Johann Wolfgang von Goethe en betekent magische formule.

Tijdens haar residentie in Dommelhof zal Nazanin Fakoor experimenteren met de projectievlakken zoals laserscrims, superposities van lagen en het immersieve aspect van de installatie.