Als de kunstenaar zijn beeld inslikt

Karel Tuytschaever

Omschrijving

Met dit metaforisch beeld als uitgangspunt, start mijn doctoraal onderzoek in de kunsten. Het is een verdiepend vervolgtraject op Het transparante lichaam (2020-2022): een practice based onderzoek naar oprechte belichaming in de actuele 2D en 3D portretkunsten. Wanneer is een lichaam oprecht in een beeld vervat en wanneer ervaart de kijker dat? Wat zegt onze kijkervaring over wie we zijn en wat geeft dat terug aan het  bekeken lichaam? Maar ook, vooral: wat zegt de manier van iemand afbeelden wel of niet over de schepper, de maker?

Als de kunstenaar zijn beeld inslikt (2022-2026) graaft dieper in het amper geëxploreerd domein van belichaamde kennis in de relatie tussen maker en diens beeld van iemand anders. Dit researchgebied is gebaseerd op de meest opmerkelijke tendens die zich aftekende binnen het voorafgaande onderzoek. In de globale beeldcultuur valt me op hoe een lichaam ineen artistiek beeld door de maker vaak als informatiedrager ingezet wordt, gereduceerd tot één eigenschap. Als geobjectiveerd onderwerp dat een idee van de maker éénduidig symboliseert of representeert. De manier waarop de opkomende theater-, dans- of visuele makers – digital natives – iemand anders in beeld brengen, toont me dat er een schijnbaar onvermogen bestaat om iemands ware lichamelijkheid in hun beeld te laten bestaan. Hun beeldvoering vertelt mij dat ze hun eigen unieke lichamelijkheid als maker zo goed als negeren of vergeten in het zien/vastleggen van iemand anders.

Ik onderzoek de rol die de lichamelijkheid van de maker speelt in het creëren van een visuele weergave van iemandanders. Dit door wederkerig mijn hybride makerschap uit te puren en mijn leermethode als disciplinebrede teaching artist aan de Antwerpse Schools of Arts expliciet te maken. Als theater- en filmmaker zoek ik naar nieuwe manieren om lichamen oprecht in een 2D-beeld te vatten, door lens-based media en mijn lichaam als maker als evenmatige instrumenten in te zetten. Zo wil ik tot een meer authentieke lichamelijke beeldtaal komen, die kan doorwerken in hoe ik performerslichamen kan benaderen in een scènische context. In mijn leermethode koppel ik de verschillende disciplines aan lichamelijk bewustzijn en leg de nadruk op hoe de eigen fysicaliteit van makers in opleiding een motor kan zijn binnen hun visie- en vaardigheidsontwikkeling.

Dit symbiotisch en zelfreflectief onderzoek schept een interessant tussenveld waarin een relevant bewustzijn voor hedendaags kunstenaarschap ontstaat, waarbij het lichaam de mediator vormt tussen de wereld en een beeld. Mijnmethodologie vertrekt uit de kernwaarden van mijn praktijk, en wil cruciale elementen benoemen in een evolutie naar een meer integrale en wederkerige belichaamde kunstenaarspraktijk. Een praktijk die bestaat uit de verschillende lagen van zintuiglijke belichaamde kennis. Want dat is nodig omdat onze identiteitsdrang in een gedigitaliseerde netwerksamenleving ons dreigt te weerhouden van productieve betrokkenheid en empathie. Zo hoop ik bij te dragen aan(het bewustzijn van) een meer lichamelijke, voelbare beeldvoering in de visuele- en podiumkunsten, en daardoor een meer gelaagde multisensoriële kijkervaring.